Ponkowie

Adam Piekarski
PONKOWIE Święte Głowy znad górnej Missouri
Ponkowie pochodzili z dolnej części doliny Ohio, którą zwali Ohá’í, co znaczy „Miejsce, przez które szli". W XIII wieku wraz z innymi grupami opuścili swe domostwa i ruszyli w wielką wędrówkę na Wielkie Równiny, aż osiedli na pograniczu dzisiejszej Dakoty Południowej i Nebraski.
W historii Ponków trudno doszukać się okazałych wyczynów wojennych, z których słynęli żyjący po sąsiedzku i znacznie od nich silniejsi Siuksowie czy Paunisi. Jednakże w XVIII wieku Ponkowie wystarczająco zadbali, by ich dzieje okazały się nie mniej pasjonujące. Pod koniec stulecia stali się wręcz regionalnym graczem, próbując kontrolować dostawy europejskich towarów, w tym broni palnej, nad górną Missouri. Było to ważne, ponieważ o centralny obszar Równin spór toczyły wówczas trzy kolonialne potęgi – Hiszpania, Francja i Wielka Brytania. Ten rozległy region obejmował część hiszpańskiej prowincji, zwanej Luizjaną.
Geopolityczną sytuację nad górną Missouri zmieniło pojawienie się Amerykanów, którzy w 1803 roku kupili Luizjanę. Od tego momentu losy Ponków przestały już tylko zależeć od zysków z handlu czy wygranych walk z Paunisami i Siuksami. Kształtowały je również zapisy traktatów zawartych z Amerykanami, które nie tylko pozbawiły Ponków ojczystej ziemi w Nebrasce, ale doprowadziły do podziału plemienia na dwie części. Większość z nich udała się dobrowolnie do Oklahomy, ale druga grupa została w Nebrasce, licząc na przychylność Amerykanów.